КҮНҮМДҮК ТУРМУШТА АДАЛ ЖАНА АРАМ ИШТЕР Ислам дини адам баласы үчүн зыяндуу нерселерге тыюу салып, ал эми пайдалуу нерселерге жол берген. Эмненин зыяндуу же пайдалуу болгондугу өңүтүнөн Ислам өзүнүн эреже-мыйзамдарын койууда дүйнө жана акырет тең салмактуулугун эске алган. Дин Ислам адам баласынан өзүнүн жаралгандагы максатына ылайык өмүр кечирүүсүн каалайт. Адам…
ТАМАК-АШ Өмүр кечирүү, жан багуу адамзат үчүн негизги милдет. Атайын тамактануудан баш тарткан жана ушул себептен ооруп же болбосо көз жумган адам күнөөкөр болуп эсептелет. Адам баласы бул дүйнөдө жакшылыктын гана аркасына түшүп, жамандыктан оолак болушу кажет. Азык табуу адам үчүн өтө маанилүү милдет. Ырас, азыктын адал же арам болушу…
КУРГАКТА ЖАНА СУУДА ЖАШООЧУ АРАМ ДЕП ЭСЕПТЕЛГЕН ЖАНЫБАРЛАР Ыйык Курандын жана сүннөттүн негизинде Ханафи аалымдары төмөндөгү жаныбарларды арам деп тизмелешкен: 1. Доңуз: Куранда турган турпаты менен ыплас делген жана арам деп эсептелген нерселердин эң башында доңуз (чочко) эти турат. Доңуз турган турпаты менен арам болгондуктан анын эти да, териси да…
СУУДА ЖАШАГАН ЖАНЫБАРЛАР ТУУРАСЫНДА ШАРИЯТТЫН ӨКҮМҮ 1. Сууда балык түрүнөн болгон жаныбарлардын баары адал болуп эсептелет. Ашкере ысыктан же ашкере сууктан же болбосо суунун тартылып соолуп кетишинен улам өлгөн балыктар да адал. Ошону менен бирге өзүнөн-өзү өлүп калган жана эмне себептен өлгөндүгү белгисиз балыктарды жегенге болбойт. 2. Балык түрүнөн сырткаркы…
ЭТИ АДАЛ ЖАНЫБАРЛАР Биз бул жерде адал болгон жаныбарлардын бир бөлүгүн гана тизмелейбиз. Адал жаныбарлар муну менен гана чектелүү эмес. 1. Уй, топоз, кой, эчки, төө, тоок, коен, өрдөк, каз, үндүк сыяктуу үй жаныбарлары. 2. Кийик, тоо эчки, жейрен, аркар, кулжа, зебра жана жапайы уй түрүндөгү жаныбарлар. 3. Көгүчкөн, бөдөнө,…
ЭТИ АДАЛ ЖАНЫБАРЛАРДЫН ЖЕЛБЕГЕН МҮЧӨЛӨРҮ Эти желген жаныбарлардын төмөнкү мүчөлөрү желбейт: Каны, табарсыгы, жыныстык мүчөсү, эркектик жумурткасы, жатыны, өтү жана бездери. Эти адал болуу менен бирге ыпластык жеген жаныбарлардын белгилүү убакыт күтүлбөстөн союлуп желиши макирөө. Ыпластык жеген тоок үч күн, кой төрт күн жана уй жана төөлөр он…
МАЛ МУУЗДООНУН ЖОЛ-ЖОБОСУ Үй жаныбарларын жана тирүүлөй кармалган жаныбарларды адалдоо үчүн шариятта көрсөтүлгөн мууздоо таризине кылдат мамиле жасоо кажет. Мууздоо иши жаныбар тирүү турганда жүзөгө ашышы керек. Башкача айтканда, өлүк жаныбарды мууздоо менен аны адалдоого болбойт. Балык түрүндөгү жаныбарларды мууздоонун кажети жок. (Абу Дауд, Тахарат, 41) Мууздоонун алдында «Бисмиллахи Аллаху акбар!»…
УУГА ЧЫГУУНУН ЖОЛ-ЖОБОЛОРУ Ууга чыккан адам мусулман же «ахли китап» болушу керек. Демек, бутпарастардын, атеисттердин, кайырдиндердин колго түшүргөн жандыгы желбейт. Ууга жараган бала, ууга чыгууга ниеттенген мас же акыл-эсинен ажыраган адамдын колго түшүргөн жандыгын жегенге болот. Жапайы жаныбарга аңчылык кылуу учурунда аңчылык ниетинде болуу зарыл. Демек, тойлордо оюн куруу, жарышуу…
АРАМ ИЧИМДИКТЕР А. АДАМДЫ МАС КЫЛУУЧУ ИЧИМДИКТЕР Ислам дини адамды мас кылган, акыл-эстен алган, нерв системасын бузган нерселерге тыюу салган. Спирттик ичимдиктер адамдын акыл-эсине, ден-соолугуна одоно зыян келтиргендигин, жеке адам, үй-бүлө жана коом үчүн өтө чоң машакаттарга жол ачкандыгын медиктер, социологдор, психологдор жана жалпы эл бир ооздон кабылдашат. Ислам дини…
КИЙИНҮҮ Адам баласынын башка жан-жаныбарлардан айырмаланган өзгөчөлүктөрүнүн бири – бул анын кийими кийүүсү. Кийим кийүү адамдын табигый муктаждыгы. Адам баласы жылаңач жашай албайт. Кийим кийүүнүн материалдык жана моралдык көптөгөн себептери бар. Ислам дини адам баласынын кийиминин чек-ченемин да белгилеп берген. Ислам дининин кийим кийүү жөнүндөгү буйругу жеке адам өңүтүнөн да,…
